De procedure omtrent gratie verlening op de schop – juridisch speekuur


Als het aan de minister voor Rechtsbescherming ligt, ligt de beslissing over gratie verlening voor levenslanggestraften niet langer bij de minister maar bij de rechter. Hoewel gratie verlening een uitzonderlijke gebeurtenis lijkt, komt dit regelmatig voor in Nederland. Een recent en bekent voorbeeld is de zaak van Frank Masmeijer. Frank Masmeijer zat een celstraf van negen jaar uit voor cocaïnesmokkel. Afgelopen zomer werd hij vrijgelaten naar aanleiding van gratie verlening.

Toch kan men niet zomaar gratie verlenen. Maar hoe werkt gratie precies? Na een periode van 25 jaar gevangenisstraf vindt een herbeoordeling van de straf plaats. Als het oordeel is dat er gestart kan worden met re-integratieactiviteiten, zal na twee jaar een beslissing worden genomen over eventuele gratieverlening. In principe kan gratie alleen worden verleend door het staatshoofd onder strenge voorwaarden en bij uitzonderlijke omstandigheden. Een veroordeelde mag bijvoorbeeld geen mogelijkheid meer hebben om in beroep te gaan. Ook moet er sprake zijn van nieuwe feiten en omstandigheden waarmee de rechter geen rekening heeft gehouden of kunnen houden. Bijvoorbeeld een verslechterde gezondheid. Bovendien kan gratie worden verleend als de straf niet langer bijdraagt aan het bereiken van het doel waarvoor de straf is opgelegd.

Als het gratieverzoek aan de voornoemde voorwaarden voldoet, brengen eerst nog het Openbaar Ministerie, de rechtbank en de rechter die de straf destijds heeft uitgesproken, een advies uit aan de minister van Rechtsbescherming. Afhankelijk van het advies neemt de minister een beslissing op het gratieverzoek. Tot slot zal het staatshoofd deze beslissing bekrachtigen met zijn handtekening. Het is nu de vraag of de beoordeling van een gratieverzoek toch niet meer een taak is voor de rechter. Een rechterlijke toets zou levenslanggestraften betere rechtswaarborgen geven en een onafhankelijk oordeel.

Niet iedereen is blij met een dergelijke gratie verlening. Met name de Nederlandse Politiebond heeft bezwaren. De politiemensen doen immers hun best om de criminaliteit te bestrijden. Indien een levenslanggestrafte wordt vrijgelaten ervaren zij dit toch als een steek onder water.

Wordt u geconfronteerd met strafrechtelijke vraagstukken? Neem dan gerust vrijblijvend contact met mij op. Dat kan via de Formulierenbrigade van Kompas. Misschien treffen wij elkaar dan tijdens mijn gratis spreekuur. U kunt met tal van juridische vraagstukken bij mij terecht.

Indy de Gram
Willems van Bladel Advocaten
073-747 04 06 / info@wvbadvocaten.nl

Contactgegevens Formulierenbrigade:
Emma Couperus / 06-22 64 87 32 / emma.couperus@kompasbommelerwaard.nl
of formulierenbrigade@kompasbommelerwaard.nl

Lees ook andere artikelen:

Indy de Gram (advocaat) van Willems van Bladel Advocaten is actief betrokken bij Stichting Kompas. In samenwerking met Kompas wordt er een gratis spreekuur gefaciliteerd en waar nodig fungeert hij als klankbord en vraagbaken voor de betrokken vrijwilligers.